Rewolucja cyfrowa w sądownictwie – przegląd obszarów i narzędzi wzmacniania efektywności wymiaru sprawiedliwości
VII. Konieczne jest utworzenie skutecznego narzędzia do komunikacji z biegłymi. Dotyczy to w szczególności:
• możliwości udzielenia przez sędziego zlecenia za pomocą dedykowanego systemu IT;
• przekazywania biegłemu elektronicznych dokumentów w sprawie;
• złożenia elektronicznie podpisanej opinii biegłego;
• kalkulacji i rozliczenia obciążenia czasowego;
• akceptacji rozliczenia i płatności w systemie elektronicznym;
• kalendarza dostępności biegłego;
• ewidencjonowania obciążenia liczbowego zleconymi opiniami ze wszystkich sądów dla danego biegłego;
• udokumentowania prezentacji przedstawianej przez biegłego w czasie rozprawy, np. jeśli pokazuje na komputerze, to nagrania prezentowanych czynności (tzw. screencast) i powiązanie tego nagrania z opinią w systemie.
Podobne rozwiązania są już wykorzystywane w sektorze publicznym. W części instytucji wydatkujących fundusze europejskie eksperci otrzymują zlecenia w systemach opartych na Microsoft SharePoint7, a karty oceny projektów lub rachunki podpisują Profilem Zaufanym i składają przez system ePUAP.
VIII. Należy rozpowszechnić możliwość pracy zdalnej zarówno przez sędziów, jak również przez pracowników administracyjnych sądownictwa. Wymaga to wyboru rozwiązania technicznego wspierającego taką pracę (np. Microsoft Office 365, rozwiązania dostarczane przeze Google’a) oraz zapewniającego bezpieczeństwo informacji (zarówno powszechny dostęp do rozwiązań VPN, jak również szyfrowane nośniki danych).
IX. Należy upowszechnić webinaria i e-learning wysokiej jakości jako efektywną i skuteczną alternatywę dla szkoleń tradycyjnych. W celu wzmocnienia praktycznych kompetencji, adekwatnych do potrzeb, należy wdrożyć model szkoleń prowadzonych przez pracowników wymiaru sprawiedliwości. Osoby o wysokich kompetencjach wewnątrz sądownictwa powinny być zachęcane do dzielenia się wiedzą w postaci krótkich form szkoleniowych oraz wzmacniane kompetencyjnie z technik szkoleniowych. Przykładowo na platformie udemy.com są co prawda po angielsku, ale stosunkowo prostym językiem bezpłatne szkolenia z technik prowadzenia szkoleń e-learningowych (np. nagrania z kamerą lub telefonem). Docelowym modelem rozwoju kompetencji poza dotychczas stosowanymi metodami powinien być model hybrydowy, tj. obejmujący zarówno szkolenia otwarte, jak i dedykowane, zrealizowane przez trenerów zewnętrznych oraz przedsięwzięcia szkoleniowe przeprowadzone przez pracowników wymiaru sprawiedliwości.
X. Należy upowszechnić bezpieczne rozwiązanie z zakresu pulpitu zdalnego i udzielać wsparcia pracownikom sądów w oparciu o tzw. Trzy Linie Wsparcia8. W tej powszechnie stosowanej na rynku koncepcji wyróżnia się:
• I linię – zwykłe (codzienne) wsparcie użytkowników,
• II linię – wsparcie nietypowych zdarzeń lub trudności wymagającej wiedzy specjalistycznej konsultanta IT,
• III linię – interwencje w warstwie programistycznej, tj. kodu aplikacji.
Podział na Trzy Linie Wsparcia wymaga zwiększonych kompetencji w linii II oraz III. A co za tym idzie, może wykraczać poza możliwości Oddziału Informatycznego danego sądu. W tej sytuacji należy rozważyć, czy obecne dwa główne centra kompetencyjne, jakim jest ośrodek wrocławski oraz Departament Informatyzacji MS są w stanie stworzyć i utrzymać taki system wsparcia użytkowników dla całego wymiaru sprawiedliwości. Być może docelowo należałoby wzmocnić kompetencyjnie np. Oddziały Informatyczne Sądów Apelacyjnych.
XI. Kolejnym aspektem wymagającym zwiększenia poziomu dojrzałości zarządzania informatyzacją jest zagadnienie dostępności poprzez umowę SLA. Jest to umowa pomiędzy dostawcą usług informatycznych a odbiorcą. Umowa SLA opisuje usługę informatyczną, dokumentuje docelowy poziom świadczenia usługi, określa obowiązki dostawcy usług informatycznych i odbiorcy9 potrzebnych systemów i zasobów.
Sytuacje poza granicą akceptacji w zakresie dostępności oczekiwanych funkcjonalności to na przykład sytuacje, w których:
• w części sądów są rozwiązania z zakresu optycznego rozpoznawania znaków, a w części ich nie ma;
• próba połączenia się w trakcie rozprawy z systemami wymiaru sprawiedliwości kończą się niepowodzeniem (np. pobranie przez sędziego odpisu KRS jest niemożliwe w trakcie rozprawy z uwagi na przeciążenie systemu);
• pracownicy wymiaru sprawiedliwości, realizując czynności służbowe w systemach wymiaru sprawiedliwości, są „sprawdzani, czy nie są robotami” (tzw. kody CAPTCHA);
• przestarzała lub nieadekwatna do potrzeb infrastruktura sieciowa, skutkująca nieefektywnością czasową w korzystaniu z zasobów wewnętrznych (np. spowolnienie aplikacji, z której korzysta wielu użytkowników jednocześnie) lub zewnętrznych (spowolnienie lub niedostępność usług on-line).