• Prawo ustrojowe
  • Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 4(52)/2023, dodano 20 maja 2024.

Porównanie projektu ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych opracowanego przez SSP „Iustitia” z obowiązującą ustawą Prawo o ustroju sądów powszechnych (wybrane rozwiązania)

Katarzyna Zawiślak
(inne teksty tego autora)
Projektowana regulacja Aktualna regulacja

Zmiana statusu ustrojowego sędziów sądów powszechnych
Z UZASADNIENIA PROJEKTU:

(…) projekt przewiduje wprowadzenie jednolitego statusu sędziego sądu powszechnego w miejsce dotychczasowego podziału na sędziów sądów rejonowych, sędziów sądów okręgowych i sędziów sądów apelacyjnych. Status taki uzyska każda osoba, która na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa zostanie powołana przez Prezydenta do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego sądu powszechnego (art. 99 § 1). Przepisy art. 177 ust. 1 i art. 180 ust. 2 Konstytucji wskazują, że sędziowie powinni sprawować swój urząd w określonej siedzibie, z którą wiąże się gwarancja nieprzenoszalności w braku zgody sędziego albo orzeczenia sądu. W związku z tym projekt przyjmuje, że każdemu sędziemu powinno zostać wyznaczone miejsce urzędowania, przez co należy rozumieć sąd, w którym sędzia sprawuje swój urząd. Po powołaniu do pełnienia urzędu miejsce to będzie w drodze uchwały wyznaczała Krajowa Rada Sądownictwa w sądzie, w którym kandydat na sędziego ubiegał się o wolne stanowisko sędziowskie (art. 99 § 2 i art. 128). Sędzia będący w chwili wejścia w życie projektowanej ustawy sędzią sądu rejonowego, sędzią sądu okręgowego albo sędzią sądu apelacyjnego z mocy prawa stanie się sędzią sądu powszechnego mającym miejsce urzędowania odpowiednio w sądzie rejonowym, sądzie okręgowym albo sądzie apelacyjnym. Nie będzie to jedynie dotyczyć sędziów przedstawionych do powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego sądu rejonowego, sędziego sądu okręgowego i sędziego sądu apelacyjnego we wniosku zawartym w uchwale Krajowej Rady Sądownictwa, w której podjęciu brał udział sędzia wybrany na członka tej Rady na podstawie art. 9a ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U. z 2021 r. poz. 269). Projekt opiera się na założeniu, że sytuacja prawna takich osób powinna zostać uregulowana w odrębnej ustawie.

W świetle projektu stosunek służbowy sędziego sądu powszechnego będzie nawiązywał się w chwili powołania przez Prezydenta. Natomiast określenie miejsca urzędowania sędziego będzie wymagało podjęcia uchwały przez Krajową Radę Sądownictwa. Zmiana miejsca urzędowania sędziego sądu powszechnego do sądu wyższego rzędu będzie możliwa w przypadku obwieszczenia o wolnym stanowisku sędziowskim ze wskazaniem miejsca urzędowania w sądzie okręgowym albo w sądzie apelacyjnym (art. 99 § 3). W takiej sytuacji każdy sędzia sądu powszechnego, który spełnia warunki pełnienia służby w tych sądach, mający miejsce urzędowania w sądzie niższego rzędu, będzie uprawniony do zgłoszenia swojej kandydatury na wolne miejsce urzędowania (art. 101).

Art. 99.
§ 1. Sędziów sądów powszechnych do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim powołuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa.§ 2. Po powołaniu przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Krajowa Rada Sądownictwa wyznacza sędziemu sądu powszechnego miejsce urzędowania w sądzie, w którym ubiegał się o wolne stanowisko sędziowskie (miejsce sprawowania urzędu).§ 3. Zmiana miejsca urzędowania sędziego sądu powszechnego do sądu wyższego rzędu może być dokonana przez Krajową Radę Sądownictwa na wniosek sędziego w przypadku obwieszczenia o wolnym stanowisku sędziowskim ze wskazaniem miejsca urzędowania w sądzie wyższego rzędu.
Art. 55. § 1. Sędzią sądu powszechnego jest osoba powołana na to stanowisko przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, która złożyła ślubowanie wobec Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.§ 2. Sędziowie sądów powszechnych są powoływani na stanowiska:1)
sędziego sądu rejonowego;2)
sędziego sądu okręgowego;3)
sędziego sądu apelacyjnego.§ 3. Powołując do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej wyznacza miejsce służbowe (siedzibę) sędziego. Zmiana miejsca służbowego sędziego może być dokonana bez zmiany stanowiska w przypadkach i w trybie określonych w art. 75.§ 4. Sędzia może orzekać we wszystkich sprawach w swoim miejscu służbowym, a w innych sądach w przypadkach określonych w ustawie (jurysdykcja sędziego). Przepisy o przydziale spraw, wyznaczaniu i zmianie składu sądu oraz delegowaniu sędziego na czas pełnienia funkcji lub zajmowania stanowiska nie ograniczają jurysdykcji sędziego i nie mogą być podstawą stwierdzenia sprzeczności składu sądu z przepisami prawa, nienależytego obsadzenia sądu lub udziału osoby nieuprawnionej lub niezdolnej do orzekania w wydaniu orzeczenia.
Art. 101.
§ 1. W przypadku, gdy obwieszczenie, o którym mowa w art. 44 § 4, wskazuje miejsce urzędowania w sądzie okręgowym albo w sądzie apelacyjnym, każdy sędzia sądu powszechnego, który spełnia warunki do pełnienia służby w tych sądach, mający miejsce urzędowania w sądzie niższego rzędu, może zgłosić swoją kandydaturę na wolne miejsce urzędowania w terminie trzydziestu dni od dnia obwieszczenia.§ 2. Przepisy art. 100 § 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
Art. 136.
§ 1. Sędziemu może zostać wyznaczone miejsce urzędowania w innym sądzie tego samego lub niższego rzędu (przeniesienie sędziego).§ 2. Przeniesienie sędziego na inne miejsce urzędowania może nastąpić tylko za jego zgodą.§ 3. Zgoda sędziego na przeniesienie na inne miejsce urzędowania nie jest wymagana w przypadkach:
1) zniesienia stanowiska wywołanego zmianą w organizacji sądownictwa lub zniesienia danego sądu lub wydziału zamiejscowego albo przeniesienia siedziby sądu;
2) niedopuszczalności zajmowania stanowiska sędziego w danym sądzie wskutek wystąpienia okoliczności, o których mowa w art. 35 § 2;
3) przeniesienia w wyniku kary dyscyplinarnej.

§ 4. Przeniesienie sędziego w przypadkach określonych w § 2 i 3 następuje na podstawie uchwały Krajowej Rady Sądownictwa, z tym że przeniesienie sędziego z przyczyn wymienionych w § 3 pkt 1 i 2 może nastąpić, jeżeli uwzględnienie wniosku sędziego co do nowego miejsca urzędowania nie jest możliwe.

§ 5. W przypadkach, o których mowa w § 3 pkt 1 i 2, od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa sędziemu przysługuje odwołanie do Sądu Najwyższego.

Art. 75 § 1. Przeniesienie sędziego na inne miejsce służbowe może nastąpić tylko za jego zgodą.§ 2. Zgoda sędziego na przeniesienie na inne miejsce służbowe nie jest wymagana w przypadkach:1)
zniesienia stanowiska wywołanego zmianą w organizacji sądownictwa lub zniesienia danego sądu lub wydziału zamiejscowego albo przeniesienia siedziby sądu;2)
niedopuszczalności zajmowania stanowiska sędziego w danym sądzie wskutek wystąpienia okoliczności, o których mowa w art. 6;3)
gdy wymaga tego wzgląd na powagę stanowiska, na podstawie orzeczenia sądu dyscyplinarnego, wydanego na wniosek kolegium właściwego sądu lub Krajowej Rady Sądownictwa;4)
przeniesienia w wyniku kary dyscyplinarnej.§ 3. O przeniesieniu sędziego w przypadkach określonych w § 1 i 2 wydaje decyzję Minister Sprawiedliwości, z tym że przeniesienie sędziego z przyczyn wymienionych w § 2 pkt 1 może nastąpić, jeżeli uwzględnienie wniosku sędziego co do nowego miejsca służbowego nie jest możliwe.§ 4. W przypadkach, o których mowa w § 2 pkt 1 i 2, od decyzji Ministra Sprawiedliwości sędziemu przysługuje odwołanie do Sądu Najwyższego.
Strona 6 z 7« Pierwsza...34567