- Prawo ustrojowe
- Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 4(52)/2023, dodano 20 maja 2024.
Porównanie projektu ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych opracowanego przez SSP „Iustitia” z obowiązującą ustawą Prawo o ustroju sądów powszechnych (wybrane rozwiązania)
Projektowana regulacja | Aktualna regulacja |
Mapa sądownictwa powszechnego (…) projekt nakłada na Krajową Radę Sądownictwa obowiązek gromadzenia i przetwarzania danych o ruchu spraw w sądach powszechnych i na tej podstawie tworzenia mapy dostępności ochrony prawnej udzielanej przez te sądy (mapy sądownictwa powszechnego – art. 43). Mapa sądownictwa powszechnego ma być również narzędziem, które umożliwi racjonalne zarządzanie kadrami tego sądownictwa, na które składa się korpus sędziów i referendarzy sądowych pełniących czynności orzecznicze oraz korpus urzędników sądowych wspierających orzeczników w wykonywaniu ich zadań w zakresie czynności biurowych, a także korpus asystentów sędziów powołanych do pomocy w czynnościach podejmowanych w ramach referatu sędziego. Zarządzanie dostępnymi kadrami musi być prowadzone w oparciu o dane obrazujące rzeczywisty stan obciążenia pracą oraz w sposób umiejętny likwidować istniejące w tym zakresie nierówności, które negatywnie oddziałują na komfort pracy i są przyczyną przeciążenia obowiązkami sędziów oraz innych pracowników sądów, jak też oddziałują w sposób demotywujący, a nierzadko wywołują skutki wypalenia zawodowego. Obecnie nie należą do rzadkości sytuacje, w których w tym samym okręgu sądowym obciążenie sędziego może przekraczać siedmiuset spraw, podczas gdy w innym sądzie w tym samym okręgu referat sędziego obejmuje mniej niż sto spraw, co w sposób oczywisty musi istotnie różnicować czas oczekiwania na rozstrzygnięcie sprawy należącej do każdego z tych referatów. Bez zmiany systemowego podejścia do kształtowania obsady kadrowej sądów powszechnych nie jest możliwe zapewnienie odpowiedniej sprawności i efektywności sprawowanego przez nie wymiaru sprawiedliwości. Obecny stan przemawia za przekazaniem Krajowej Radzie Sądownictwa kompetencji do zarządzania kadrami sądownictwa powszechnego, ponieważ czynności z tego zakresu były do tej pory wykonywane w sposób nietransparentny i poza jakąkolwiek kontrolą społeczną, w wyniku czego korpus kadrowy sądownictwa powszechnego był kształtowany w sposób zupełnie arbitralny, co pogłębiało występujące w tym zakresie nieprawidłowości. |
|
Art. 43. § 1. Krajowa Rada Sądownictwa gromadzi i przetwarza dane o ruchu spraw w sądach powszechnych i na tej podstawie tworzy mapę dostępności ochrony prawnej udzielanej przez te sądy (mapa sądownictwa powszechnego).§ 2. Krajowa Rada Sądownictwa określa, w drodze uchwały, dane niezbędne do stworzenia mapy sądownictwa powszechnego, mając na uwadze konieczność pozyskania informacji umożliwiających określenie w szczególności:1) liczby sędziów i referendarzy sądowych pełniących czynności orzecznicze;2) liczby spraw przydzielanych do rozpoznania sędziom i referendarzom sądowym;3) stopnia obciążenia sędziów i referendarzy sądowych obowiązkami orzeczniczymi, w tym z uwzględnieniem wagi spraw określonej przez system ważenia spraw;4) stopnia wykonania przez sędziów i referendarzy sądowych pensum orzeczniczego, o którym mowa w art. 156 § 2;5) liczby nowych stanowisk sędziowskich i referendarskich koniecznej do zapewnienia efektywnego wykonywania przez sądy zadań, o których mowa w art. 1;6) szybkości postępowania w sprawach rozpoznawanych przez sądy; 7) liczby urzędników sądowych i asystentów sędziów zatrudnionych w sądach; 8) liczby urzędników sądowych i asystentów sędziów koniecznej do zapewnienia efektywnego wykonywania przez sądy zadań, o których mowa w art. 1. § 3. Krajowa Rada Sądownictwa do dnia 31 maja każdego roku udostępnia na stronie internetowej mapę sądownictwa powszechnego według stanu na dzień 31 grudnia poprzedniego roku. |
Brak odpowiednika w aktualnej regulacji. |
Art. 44. § 1. Krajowa Rada Sądownictwa, mając na względzie racjonalne wykorzystanie kadr sądownictwa powszechnego, potrzeby wynikające z obciążenia zadaniami poszczególnych sądów, przydziela nowe stanowiska sędziowskie poszczególnym sądom.§ 2. W razie zwolnienia stanowiska sędziowskiego w sądzie działającym na obszarze danej apelacji prezes sądu apelacyjnego, w terminie czternastu dni od dnia zwolnienia stanowiska, zawiadamia o tym Krajową Radę Sądownictwa. Krajowa Rada Sądownictwa, na podstawie kryteriów, o których mowa w § 1, oraz mając na względzie zapewnienie stanowisk sędziowskich egzaminowanym aplikantom aplikacji sędziowskiej:1) przydziela stanowisko danemu albo innemu sądowi albo2) stanowisko znosi.§ 3. W razie planowanego zwolnienia stanowiska sędziowskiego w sądzie działającym na obszarze danej apelacji przez sędziego, który przechodzi w stan spoczynku po osiągnięciu wymaganego wieku, prezes sądu apelacyjnego, nie później niż na sześć miesięcy przed zwolnieniem stanowiska, zawiadamia o tym Krajową Radę Sądownictwa. Przepis § 2 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.§ 4. O wolnych stanowiskach sędziowskich Krajowa Rada Sądownictwa obwieszcza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. W obwieszczeniu wskazuje się sąd, w którym zostanie wyznaczone miejsce urzędowania sędziego, i rodzaj spraw przydzielonych do rozpoznania w tym sądzie.§ 5. O wolnym stanowisku sędziowskim nie obwieszcza się, jeżeli jego obsadzenie następuje w trybie określonym w art. 136. |
Art. 20a. § 1. Minister Sprawiedliwości, mając na względzie racjonalne wykorzystanie kadr sądownictwa powszechnego, potrzeby wynikające z obciążenia zadaniami poszczególnych sądów, przydziela nowe stanowiska sędziowskie oraz asesorskie poszczególnym sądom.§ 2. W razie zwolnienia stanowiska sędziowskiego lub asesorskiego w sądzie działającym na obszarze danej apelacji prezes sądu apelacyjnego, w terminie czternastu dni od dnia zwolnienia stanowiska, zawiadamia o tym Ministra Sprawiedliwości. Minister Sprawiedliwości, na podstawie kryteriów, o których mowa w § 1, oraz mając na względzie zapewnienie stanowisk asesorskich egzaminowanym aplikantom aplikacji sędziowskiej:1) przydziela stanowisko danemu albo innemu sądowi, w razie potrzeby po przekształceniu odpowiednio w stanowisko sędziowskie lub asesorskie, albo2) stanowisko znosi.§ 2a. W razie planowanego zwolnienia stanowiska sędziowskiego w sądzie działającym na obszarze danej apelacji przez sędziego, który przechodzi w stan spoczynku po osiągnięciu wymaganego wieku, prezes sądu apelacyjnego, nie później niż na pięć miesięcy przed zwolnieniem stanowiska, zawiadamia o tym Ministra Sprawiedliwości. Przepis § 2 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.§ 2b. W przypadku przydzielenia stanowiska asesorskiego Minister Sprawiedliwości przydziela stanowisko wydziałowi lub wydziałom po zasięgnięciu opinii prezesa właściwego sądu. Przepis art. 22a § 4 stosuje się odpowiednio.§ 3. Stanowisko asesorskie przekształca się z mocy prawa w stanowisko sędziowskie z chwilą powołania zajmującego je asesora sądowego do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim.§ 4. O wolnych stanowiskach sędziowskich Minister Sprawiedliwości obwieszcza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.§ 5. O wolnym stanowisku sędziowskim nie obwieszcza się, jeżeli jego obsadzenie następuje w drodze przeniesienia służbowego sędziego równorzędnego sądu lub w trybie określonym w art. 74 albo przeniesienia służbowego asesora sądowego. |