• Prawo karne
  • Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 2(44)/2021, dodano 25 sierpnia 2021.

Penalizacja zabiegu przerwania ciąży – niemoralne i bezprawne rozwiązanie polityczne1

Luigi Ferrajoli
(inne teksty tego autora)

Kolejny kluczowy powód, który czyni punkt widzenia przeciwników zabiegu przerywania ciąży niemożliwym do utrzymania z perspektywy prawnej i moralnej, sprowadza się do faktu, że penalizacja tego zabiegu nie prowadzi wyłącznie do jej zakazania, co jest tym, co narzucają sankcje karne.

Traktowanie zabiegu przerywania ciąży jako przestępstwa powoduje także przymuszanie do macierzyństwa. Oznacza przywrócenie formy osobistej niewoli jako kary, typowej dla prawa karnego starego reżimu.

Prawo karne, tak jak jest postrzegane w nowoczesnych porządkach konstytucyjnych, może tylko zakazywać, ale nie może narzucać sposobu postępowania i w jeszcze mniejszym stopniu ma prawo narzucać wybory życiowe.

Wraz z zakazem zabiegu przerywania ciąży, a w konsekwencji wraz z karnym przymuszeniem do bycia matką, obciąża się kobiety nie tylko zakazem tego zabiegu, ale także komplikuje się ich życie w sposób trudny do wyobrażenia.

Chodzi nie tylko o ciążę i poród, ale także o rezygnację z projektów życiowych, o nakaz wychowania i utrzymania dziecka. Podsumowując, oznacza poddanie się swego rodzaju niewolnictwu. W rzeczy samej, niechciane macierzyństwo może zniszczyć życie osoby, a w zasadzie dwóch osób: kobiety zmuszonej przez państwo, żeby została matką wbrew swojej woli i niekochanego dziecka.

Karalność zabiegu przerywania ciąży jest w końcu przypadkiem, gdy dochodzi do ukarania bardzo wyjątkowego sprzeciwu, który nie ma swojego odpowiednika w prawie karnym: niechęci aby zostać matką. Zazwyczaj ignoruje się taki sposób postrzegania analizowanej kwestii. Co do zasady, zapomina się, że w przeciwieństwie do jakiegokolwiek innego zakazu prawnokarnego, zakaz zabiegu przerywania ciąży, jak już było powiedziane, oznacza narzucenie macierzyństwa z wszystkimi tego konsekwencjami, z pogwałceniem liberalnych zasad prawa karnego.

I nie tylko. Zaprzecza się w ten sposób zasadzie równości, czyli takiemu samemu poszanowaniu i ochronie godności każdej jednostki. Karalność zabiegu przerywania ciąży odbiera kobiecie autonomię i kontrolę nad własnym ciałem, a w konsekwencji odbiera godność osobistą. Redukuje się tym samym kobietę do roli przedmiotu lub urządzenia służącego do prokreacji, aby zrealizować cele, które nie są jej własnymi.

 

Criminalisation of abortion – an immoral and illegitimate political solution

All initiative aimed at criminalisation of abortion originate from the religious belief that “the foetus is a person”. This view is not a statement of the fact, but a recommendation, since it does not refer to facts, but is a moral assessment.

It is indisputable that we deal with a form of life before birth. This is the fact. Nevertheless, drawing a conclusion from the above statement that what does exist in the mother’s body is already a person  is an abuse of logic and an argumentative trap. After all, ascribing such an attribute is a disputable and controversial moral choice of the one who invokes such an argument, which may be pronounced and defended, but cannot be imposed, especially by using criminal law. For this reason it might be said that criminalisation of abortion is the last resort, a form of looking by different churches for a hard to swallow support of the “lay arm”, which they undoubtedly need in order to uphold their conviction.

Key words: penal law, criminalisation of abortion, protection of personal dignity, nasciturus

* Autor jest prawnikiem i filozofem prawa, byłym sędzią, emerytowanym profesorem Uniwersytetu Rzymskiego III (Roma Tre), doktorem ­honoris causa wielu szkół wyższych, autorem kilkuset publikacji naukowych.

1 Z języka hiszpańskiego przełożył: Łukasz Mrozek.

2 Albowiem dziecko, zanim się narodzi jest częścią matki czy też jej łona.

3 W oryginale: „Fiat lux” é um trecho de uma expressão em língua latina traduzida frequentemente como „faça-se luz” ou „que haja luz”, remetendo à passagem bíblica da criação divina da luz descrita em Gênesis 1:3 (dixitque Deus fiat lux et facta est lux).

Strona 2 z 212