Niezależność sędziowska a trudności zyskiwania społecznego zaufania1
60 TSUE C-585/18, C-624/18, C-625/18, z 19.11.2019 r., będącym odpowiedzią na pytania prejudycjalne SN z 30.8.2018 r., III PO 7/18.
61 Mocno to podkreśla M. Safjan, Prawo do skutecznej ochrony sądowej – refleksje dotyczące wyroku TSUE z 19.11.2019 r. w sprawach połączonych C-585/18, C-624/18, C-625/18, Pal. Nr 5/2021, s. 13 i n.
62 Pkt 123, 134, 153 uzasadnienia wyroku TSUE, z powołaniem na wcześniejsze judykaty podobnie ujmujące tę kwestię.
63 Jesienią 2022 r. prezes warszawskiego Sądu Apelacyjnego Piotr Schab, a zarazem rzecznik dyscypliny sędziów został – z negatywnym skutkiem poddany w Sądzie Najwyższym testowi bezstronności.
64 Post. IV KB 1/22 z 18.8.2022 r.; Komunikat umieszczony w oficjalnych wydarzenia SN (niepodpisany) z 24.8.2022 r., Nierzetelne informacje zawarte w tekście Magdaleny Gałczyńskiej w onet.pl. M. Jałoszewski, OKO. press, 25.8.2022 r., https://oko.press/skandal-w-sadzie-najwyzszym-neo-sedzia-zablokowal-ocene-niezaleznosci-neo-sedzi-bednarek/ (dostęp: 6.9.2022 r.).
65 P. Rosanvallon, La légitimité démocratique: Impartialité, reflexivité, proximité, Seuil, Les Livres du Nouveau Monde, Paris 2008.
66 A. Bodnar, Koniec mitu tradycyjnej legitymizacji władzy. Mechanizmy demokratyczne stały się zbyt skomplikowane, aby wola wybranych przedstawicieli społeczeństwa mogła być w pełni realizowana, http://publica.pl/teksty/author/adam-bodnar, 2.1.2016 r. (dostęp: 8.10.2022 r.).
67 Podobnego poglądu broniłam wcześniej – E. Łętowska, Niedomagająca legitymizacja trzeciej władzy, MoP Nr 3/2010, dodatek: Perspektywy wymiaru sprawiedliwości, s. 30–35
68 P. Sztompka, Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Znak, Kraków 2007, s. 272 i n.
69 P. Sztompka, jw. s. 129.
70 Por. też Legalizm nie może zastąpić sprawiedliwości, J. Zajadło w rozmowie z K. Sobczakiem, 29.10.2021 r., https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/legalizm-a-sprawiedliwosc-wywiad-z-jerzym-zajadlo,511305, html (dostęp: 6.3.2022 r.).
71 Wyrok oczywiście bywa „wyważony”. Jednak z punktu widzenia sytuacji wyjściowej stron (stanowiska i oczekiwania) – ma charakter zero-jedynkowy.
72 Por. J. Zajadło, Nieposłuszeństwo sędziowskie, PiP Nr 1/2016, s. 32.
73 P. Wilinski, R. Zawłocki, Bezstronność sędziego w sprawach karnych w świetle zarzutu wadliwości jego powołania, Warszawa 2022 i zawarte tam prace: M. Królikowski, Powinności w czasie kryzysu uznawalności orzeczeń, s. 3–18; J. Giezek, Zarys modelowego ujęcia bezstronności sędziego w aspekcie instytucjonalnym, s. 19–32; J. Skorupka, Domniemanie braku bezstronności sędziego sądu powszechnego rozpoznającego sprawę karną ze względu na wadliwość procedury nominowania na urząd sędziego lub objęcia wyższego stanowiska służbowego s. 33–60; W. Wróbel, Weryfikacja standardu niezależności i bezstronności sądu według uchwały połączonych Izb Sądu Najwyższego z 23.1.2020 r. Wybrane problemy, s. 61–70; J. Gudowski, Iudex impurus. Wyłączenie z mocy samej ustawy sędziego objętego zarzutem wadliwego powołania lub przejścia na wyższe stanowisko sędziowskie, Przegląd Sądowy Nr 5/2022, s. 7–26, a także https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/wylaczenie-sedziego-wg-j-gudowskiego-takze-z-powodu-ustrojowej-nieprzydatnosci,515147.html (dost. 17.5.2022 r.).
74 A. Sajó, jw. s. 299.
75 A. Sajó, jw. s. 323-327; M. Krygier, Sabotaż i rządy prawa, „Almanach Concilium Civitas” 2019/2020, s. 155–169 (162–163).
76 W. Wróbel, FB, wpis z 3.8.2020 r., https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=3408547002545926&id=100001719800912 (dostęp: 21.1.2021 r.).
77 Niestety, projektowane zmiany procedury (cywilnej) idą w odmiennym kierunku: „Zdaniem projektodawcy niecelowe jest sporządzanie przez sąd drugiej instancji uzasadnienia tak wyroku, jak i postanowienia kończącego postępowanie w sytuacji, gdy nie są one zaskarżalne”, https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-zmianie-ustawy-kodeks-postepowania-cywilnego-oraz-niektorych-innych-ustaw12?fbclid=IwAR01n2RdEOy62x-buE2803_W5rLPj0ArCtI-IardbUJJalorWycZ5AsfjNU (dost.29.10.2021 r.).