SSP „Iustitia” o projekcie zmian w ustawie o KRS
SSP „Iustitia” przedstawiło stanowisko dotyczące projektu zmian w ustawie z 12.5.2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa1 przygotowanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości.
W szczegółowej opinii Stowarzyszenie poparło projektowaną demokratyzację zasad wyboru przedstawicieli sędziów sądów powszechnych w KRS, zgłaszając jednak wątpliwości co do sposobu określania okręgów wyborczych. Zdaniem Stowarzyszenia należy rozważyć inne możliwości ich ukształtowania, np. powiązanie okręgu wyborczego z obszarem apelacji.
Pozytywnie oceniono zakaz łączenia funkcji prezesa lub wiceprezesa sądu z członkostwem w Radzie. Z negatywną oceną spotkała się propozycja prowadząca do przyznania Prezydentowi prawa oceny kandydatów i dokonania wyboru sędziego spośród co najmniej dwóch osób wskazanych przez KRS. Według Konstytucji RP Prezydentowi powierzono akt powołania sędziego. Procedura oceny osób zgłaszających się na wolne stanowiska sędziowskie jest szczegółowo unormowana w przepisach KrRadSądU. Pozwala ona na dokonanie przez Radę wszechstronnej, merytorycznej oceny, wybór najlepszego kandydata i zredukowanie błędów w tym zakresie. Dodatkowym zabezpieczeniem jest możliwość odwołania się od uchwały Rady do Sądu Najwyższego. Prezydenta w takie narzędzia oceny nie wyposażono. Według opinii projektowane rozwiązanie w sposób ewidentny narusza zasadę trójpodziału władz, dając Prezydentowi prawo do ingerencji w funkcjonowanie władzy sądowniczej w znacznie większym zakresie, niż wynika to z Konstytucji RP. Rodzi to obawy, że motywy mianowania sędziów (a także ich awansowania na wyższe stanowiska) nie będą miały wyłącznie merytorycznego charakteru.
Negatywnie oceniono także propozycję wygaszenia kadencji obecnych, wybranych spośród sędziów członków Rady, jako sprzeczną z art. 187 ust. 3 Konstytucji RP. W związku z upływem kadencji członków KRS w różnych terminach, co praktycznie uniemożliwia przeprowadzenie jednoczesnych wyborów we wszystkich okręgach wyborczych, zaproponowano dwa rozwiązania alternatywne:
1) przeprowadzenie wyborów (na zasadzie większości zwykłej) w jednym okręgu wyborczym obejmującym teren całej Polski, w miarę wygasania mandatów obecnych członków KRS;
2) przyjęcie, że najpóźniej wygasający mandat, obsadzony przez sędziego Krzysztofa Wojtaszka z Sądu Okręgowego w Lublinie, jest przypisany do okręgu wyborczego obejmującego ten sąd; wybory w tym okręgu miałyby się odbyć w 2020 r.; w pozostałych okręgach wyborczych – w 2018 r.
Więcej na stronie internetowej www.iustitia.pl.
(MK)
1 Dz.U. Nr 126, poz. 714 ze zm.; dalej jako: KrRadSądU.